Түүхийн ухааны доктор Д. Наранжаргал БНХАУ-аас Монгол улсад суугаа ЭСЯ-ны дэмжлэгтэйгээр БНХАУ болон Монгол улс хоооронд дипломат харилцаа тогтоосны 70 жилийн ойд зориулан бичсэн “Хятад ажилчид БНМАУ-д” (1949-1964) номын нээлтээ 2019 оны 03дугаар сарын 15-ны өдөр Улаанбаатар дахь Хятадын соёлын төвд хийлээ.
Тус номын нээлтэнд Улаанбаатар дахь Хятадын соёлын төвийн дэд захирал Хасбагана, Монгол улсын Гадаад харилцааны яамны газрын дэд дарга Г.Бумцэнд, ГХЯ-ны зөвлөх Я.Ганбаатар, зөвлөх Баярхүү, МУИС-ийн Күнзийн институтын Монгол талын захирал Чимэдцэеэ, Олон улсын харилцааны хүрээлэнгийн захирал Золбоо, Олон улсын харилцааны хүрээлэнгийн Хятад судлалын сектор Шүрхүү, Шинжлэх ухааны академийн Түүхийн хүрээлэнгийн эрдэмтэн нарийн бичгийн дарга Хишигт болон хэвлэл мэдээллийн төлөөлөл зэрэгнийт 60 орчим төлөөлөгч хүрэлцэн ирлээ.
Зохиолч Түүхийн ухааны доктор Д. Наранжаргал “Хятад ажилчид БНМАУ-д (1949-1964) номондоо архивын болон гадаад харилцааны баримтат тулгуурлаж 1955-1964 онд БНХАУ-аас БНМАУ-ын социалист бүтээн байгуулалтад туслахаар олон арван мянган хятад ажилчид илгээж, эрчим хүч, хөдөөаж ахуй, зам тээвэр, хөнгөн үйлдвэр, орон сууцны олон зуун обьектыг барьж, ашиглалтад оруулсан, хөрш орны хамтын ажиллагааны тухай өгүүлсэн байна. Бүтээн босголтын ажлаас нь дурдвал Улаанбаатар хотод 40, 50, 120 мянгатын орон сууц 5,6,14 зэрэг ерөнхий боловсрол сургууль, дээд сургууль, техникумын барилга, Улаанбаатар зочид буудал, Энхтайваны гүүр, Спортын ордон, Төв цэнгэлдэх зэрэг байгууламжийг барьсан байна.
Нээлтийн үеэр Улаанбаатар дахь Хятадын соёлын төвийн захирал Хасбагана үг хэлэхдээ, би Улаанбаатар дахь Хятадын соёлын төвд ирээд 5 жил болж байна. Өнөөдөр ЭСЯ болон Улаанбаатар дахь Хятадын Соёлын төвийг төлөөлж та бүхэнд энэ өдрийн мэнд хүргэе. Элчин сайд Шин Хай Минь энэ удаагийн арга хэмжээнд ирэх байсан боловч аргагүйн улмаас хүрэлцэн ирж амжсангүй. Иймээс би та бүхний хэлсэн зүйлсийг дамжуулж хэлэх болно. Улаанбаатар дахь Хятадын соёлын төв нь БНХАУ-ын Засгийн газраас Улаанбаатарт соёлын арга хэмжээ зохион байгуулдаг албан ёсны байгууллага юм. Та бүхэн манай төвөөс цаашдаа зохион байгуулах бүх арга хэмжээнд хүрэлцэн ирж оролцохыг урья. Хятад Монгол хооронд дипломат харилцаа тогтоосны 70 жилийн ойд зориулан сэтгэлээ зүрхээ, оюун ухаана шингээн бичсэн “Хятад ажилчид БНМАУ-д” (1949-1964) ном өнөөдөр манай соёлын төвд номын нээлтийн арга хэмжээгээ зохион байгуулж буйд баяр хүргэе. Цаашдаа бид бүгдийн хамтын ажиллагаа улам төрөлжиж, өргөжих болтугай.
Номын зохиолч Түүхийн ухааны доктор Д Наранжаргал үг хэлэхдээ, “Хятад ажилчид БНМАУ-д” (1949-1964)номыг ивээн тэтгэж хэвлүүлсэн БНХАУ-аас Монгол улсад суугаа Элчин сайдын яам, ялангуяа Элчин сайд Шин Хай Мин ноён, улс төрийн зөвлөх Гү И Мин мөн Соёлын звөлөх Ли Вэй хатагтай, Улаанбаатар дахь Хятадын Соёлын төвийн гүйцэтгэх захирал Хасбагана, Хурцбаатар түүнчлэн номыг тууривахад сэтгэл харамгүй ажилласан Жамбал нарт гүн талархалаа илэрхийлье. Миний энэхүү ном нь хоёр орны хооронд дипломат харилцаа тогтоосны 70 жилийн ойн хүрээнд гарч байгаагаараа онцлогтой юм гэлээ.
БНХАУ-аас Монгол улсад суугаа Элчин сайд Шин Хай Мин энэхүү номын өмнөтгөл хэсэгт өгүүлэхдээ “1950, 60-аад онд Монгол улсын нийгэм эдийн засгийн хөгжилд дэмжлэг үзүүлэхээр хэдэн арван мянган хятад ажилчид Монгол улсад ирж, Монгол улсыг илтгэн харуулсан олон сайхан барилга байгууламжыг буцалтгүй тусламжаар барьж байгуулж, Монгол улсын хөгжилд чухал дэмжлэг туслалцаа үзүүлсэн. Хоёр улсын ажилчид нягт хамтран ажиллаж, шаргуу хөдөлмөрөөөө хоёр орны найрамдлын түүхэнд дурсагдах гялалзсан амжилтуудыг гаргасан. Түүх бол он цагийн хуримтлал бөгөөд бидний урагш тэмүүлэх хөдөлгөх хүч юм. Монгол улсын түүхч, доктор Д.Наранжаргал Хятад Монголын димпломат харилцаа тогтоосны 70 жилийн ойд зориулан сэтгэл зүрхээ зориулан, оюун ухаанаа шингээн бичсэн “Хятад ажилчид БНМАУ-д” хэмээх ном нь бидэнд түүхээ марталгүй үргэлжлүүлэн урагш тэмүүлэх эрч хүчийг өглөө” гэжээ.